Ngăn chặn sự gia tăng của tội phạm lừa đảo

(ANTĐ) - Theo Cục CSĐT tội phạm về TTQLKT và chức vụ, hiện nay, tội phạm lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản đang có xu hướng gia tăng, tập trung trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, xuất khẩu lao động, đầu tư tài chính, tập trung tại một số tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đăk Lăk, Đồng Nai... Từ năm 2008 đến nay đã có trên 7.000 doanh nghiệp ngoài quốc doanh bị phá sản, gây nên rất nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến phòng chống tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Vòng titan - tang vật của một vụ lừa đảo được cơ quan điều tra khám phá

Trong lĩnh vực bất động sản, nhiều đối tượng đã sử dụng thủ đoạn lập nhiều công ty, dùng giấy tờ giả để vay tiền đầu tư bất động sản, lập phương án kinh doanh giả, sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của dân hoặc làm giả sổ tiết kiệm đem thế chấp ngân hàng để vay vốn rồi chiếm đoạt; lập dự án, xin đầu tư xây dựng các khu đô thị và lập quy hoạch khống để bán chiếm đoạt tài sản. Trong lĩnh vực ngân hàng, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều vụ tội phạm gây thất thoát lớn về tài sản, chủ yếu đều có sự tham gia trực tiếp của cán bộ trong các ngân hàng. Các đối tượng lợi dụng sơ hở trong cơ chế quản lý cán bộ, quy trình làm việc và hệ thống máy tính nội bộ để giả mạo chữ ký của lãnh đạo ngân hàng và của khách hàng, thông đồng với cán bộ ngân hàng khác hoặc đối tượng ngoài xã hội chiếm đoạt tài sản rồi lấy tiền bỏ trốn, gây ra hậu quả rất nghiêm trọng.

Điển hình là vụ Đặng Thành Nam, cán bộ tín dụng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển tỉnh Đăk Lăk giả mạo chữ ký của lãnh đạo ngân hàng và chữ ký của khách hàng để chiếm đoạt 9 tỷ đồng; Vụ Nguyễn Hoàng Tuân, cán bộ tín dụng phòng Giao dịch 9 thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh Bách Khoa (Hà Nội) đã lấy trộm passwords của Phó phòng giao dịch để vào mạng máy tính của ngân hàng tạo và duyệt lệnh chuyển tiền khống, chuyển tiền gửi tiết kiệm của khách hàng vào tài khoản cá nhân, chiếm đoạt 4 tỷ đồng…

Đáng lưu ý, việc đầu tư tài chính trong nhân dân đã dẫn đến tình trạng vỡ nợ, vỡ hụi ở nhiều địa phương (Gia Lai, Thái Nguyên, Hà Nội, Bắc Giang, Phú Thọ, Bắc Ninh...). Một số đối tượng đã lừa người dân để huy động vốn với lãi suất cao nên nhiều người đã thế chấp nhà, đất vay ngân hàng cho bọn chúng vay lại và bị lừa đảo như vụ vỡ nợ dây chuyền hơn 310 tỷ đồng ở Gia Lai, vụ vỡ nợ 200 tỷ đồng ở Bình Định. Tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo gia tăng với các hành vi như bán hàng qua mạng, lừa đảo tín dụng, lấy cắp thông tin cá nhân trên mạng, đặt lệnh chuyển khoản tài chính trái phép, đưa tin sai lệch nhằm lừa bịp... Trong đó có vụ Nguyễn Ngọc Lâm, sinh viên Đại học Công nghiệp Thái Nguyên và Nguyễn Ngọc Thành, học viên Trung tâm Đào tạo cán bộ y tế TP.HCM đã thu thập trái phép các thông tin tài khoản trên mạng rồi bán cho các đối tượng nước ngoài thu lợi bất chính 120.000 USD.

Một thủ đoạn khác là các đối tượng “câu nhử” doanh nghiệp đang khát vốn vay với lãi suất thấp nhưng thực ra hồ sơ giới thiệu là giả mạo. Công an tỉnh Khánh Hòa bắt Nguyễn Thanh Hà, Giám đốc Công ty TNHH Thanh Hà sử dụng giấy tờ giả mạo của một số đại sứ quán nước ngoài tại Hà Nội về nguồn gốc và quyền sở hữu gần 99 triệu USD, sử dụng bộ hồ sơ giả bằng tiếng Anh có con dấu của văn phòng Tổng thống Mỹ, Tổng thống Mondavia, Cục Tình báo CIA... để lừa đảo 3 triệu USD của 3 công ty và 7 cá nhân. Vụ Nguyễn Công Đoàn, nguyên Giám đốc chi nhánh số 1 tại Bắc Ninh của Công ty cổ phần XNK và cộng đồng FIC tại Hà Nội nhận làm hồ sơ vay vốn của các doanh nghiệp để lừa đảo trên 1 tỷ đồng. Khám nhà đối tượng, cơ quan công an thu giữ 60 bộ hồ sơ của các doanh nghiệp xin vay vốn ưu đãi của các tổ chức phi chính phủ.

Theo các chuyên gia phòng chống tội phạm kinh tế, nguyên nhân của sự gia tăng tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trong thời gian gần đây là do khủng hoảng và suy giảm kinh tế đã tác động mạnh đến các quan hệ kinh tế, trong khi cơ chế quản lý kinh tế của Nhà nước còn sơ hở, nhất là trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khoán, xuất nhập khẩu, thuế, đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, quản lý các dự án…; Công tác quản lý của các ngành có phần buông lỏng, nhất là trong việc quản lý hoạt động của doanh nghiệp, thủ tục cho phép thành lập thông thoáng nhưng không có cơ chế giám sát hoạt động, dẫn đến việc thành lập nhiều doanh nghiệp “ma”, liên quan đến hoạt động phạm tội kinh tế.

Công tác phòng ngừa, đấu tranh của lực lượng Cảnh sát chưa tương xứng với tình hình và còn gặp nhiều khó khăn... Trong thời gian tới, trong bối cảnh phát triển kinh tế thời hậu khủng hoảng kinh tế toàn cầu, thì tại nước ta tình hình tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản được dự báo sẽ tiếp tục có diễn biến rất phức tạp trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. Do vậy đòi hỏi các cấp các ngành và các lực lượng cần kịp thời và nhanh chóng có các biện pháp phòng ngừa và đấu tranh hữu hiệu nhằm ngăn chặn và đẩy lùi loại tội phạm này.

Tú Oanh(an ninh thu do)